Day: 21.05.2024

Ճանապարհ, ժամանակ, արագություն/մաս 3

Միավոր  ժամանակում    մարմնի    անցած ճանապարհը   նրա  շարժման արագությունն է։

Արագությունը  կարելի է  չափել  արագաչափի  միջոցով։

Օրինակ՝

Կարող ենք ասել․

Ավտոմեքենան  շարժվում է  ժամում 70 կմ  արագությամբ,  կամ ավտոմեքենան  շարժվում է 70կմ/ժ արագությամբ։

Մարմնի շարժման արագությունը հավասար է  նրա անցած ճանապարհի և ծախսած  ժամանակի քանորդին։

Այսինքն՝

Արագություն= Ճանապարհ : ժամանակ

Մարմնի  անցած  ճանապարհը  հավասար է  նրա շարժման  արագության  և  ծախսած  ժամանակի արտադրյալին։

Ճանապարհ= Արագություն . ժամանակ

Մարմնի ծախսած  ժամանակը  հավասար  է  նրա  անցած ճանապարհի   և  արագության   քանորդին։

Ժամանակ= Ճանապարհ: Արագություն

Խնդիրներ․

1.  Գնացքը  9  ժամում միևնույն արագությամբ անցավ 540  կմ ճանապարհ։  Որքա՞ն էր գնացքի շարժման արագությունը։

Լուծում՝

540 : 9 = 60 կմ/ժ

Պատ՝. 60 կմ/ժ։

2.  Ավտոմեքենան  11  ժամում միևնույն արագությամբ անցավ 770  կմ ճանապարհ՝ առանց դադարի ։  Որքա՞ն էր ամտոմեքնայի  շարժման արագությունը։

Լուծում՝

770 : 11 = 70 կմ/ժ

Պատ՝. 70 կմ/ժ։

3.  Որքա՞ն ճանապարհ կանցնի ավտոմեքենան 7 ժամում, եթե շարժվի 65 կմ/ժ հաստատուն արագությամբ՝  առանց դադարի։

Լուծում՝

7 • 65 = 455 կմ

Պատ՝. 455 կմ։

4.  Հեծանվորդը 4 ժամում ընթացավ 13 կմ/ժ արագությամբ՝ առանց դադարի։  Որքա՞ն ճանապարհ նա անցավ։

Լուծում՝

4 • 13 = 52 կմ

Պատ՝. 52 կմ։

5.  Նարեի  տնից մինչև դպրոց  360  մ է։ Նա դպրոց է գնացել 40 մ/ր արագությամբ՝ առանց  դադարի ։ Որքա՞ն ժամանակ նա  ծախսեց  դպրոց  գնալու  համար։

Լուծում՝

360 ։ 40 = 9 ր

Պատ՝. 9 ր։

6.  Սևանից  միևնույն ուղղությամբ դուրս եկան երկու ավտոմեքենա։  9 ժամ հետո որքա՞ն կլինի նրանց միջև եղած հեռավորությունը, եթե առաջին ավտոմեքենան ժամում անցնում է 75 կմ, իսկ երկրորդը՝ 65 կմ։

Լուծում՝

75 – 65 = 10 կմ

10 • 9 = 90 կմ

Պատ՝. 90 կմ։

7.  Աշտարակից  միևնույն ուղղությամբ դուրս եկան երկու ավտոմեքենա։  5 ժամ հետո որքա՞ն կլինի նրանց միջև եղած հեռավորությունը, եթե առաջին ավտոմեքենան ժամում անցնում է 55 կմ, իսկ երկրորդը՝ 60  կմ։

Լուծում՝

60 – 55 = 5 կմ

5 • 5 = 25 կմ

Պատ՝. 25 կմ։

8.  Բեռնատարը  250 կմ  ճանապարհի  առաջին 120կմ-ն  անցավ  60 կմ/ժ  արագությամբ, իսկ մնացած մասը՝ 65 կմ/ժ  արագությամբ։ Բեռնատարը   քանի՞ ժամում  անցավ  այդ  ճանապարհը։

Լուծում՝

120 ։ 60 = 2 ժ

250 – 120 = 130 կմ

130 ։ 65 = 2 ժ

2 + 2 = 4 ժ

Պատ՝. 4 ժ։
9. Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանք։

Գյումրիից միևնույն ուղղությամբ դուրս եկան երկու ավտոմեքենա։  8 ժամ հետո որքա՞ն կլինի նրանց միջև եղած հեռավորությունը, եթե առաջին ավտոմեքենան ժամում անցնում է 95 կմ, իսկ երկրորդը՝ 65  կմ։

Մարմնի շարժման արագությունը  միավոր ժամանակում  նրա  անցած ճանապարհն է ։

70կմ/ժ  արագություն ասելով հասկանում ենք, որ մարմինը         

1ժ-ում անեցել է 70կմ ճանապարհ։

Արագություն = Ճանապարհ : ժամանակ

Ճանապարհ= Ժամանակ  · Արագություն  

Ժամանակ= Ճանապարհ ։  Արագություն

Խնդիրներ

1)   Բեռնատարը 740 կմ ճանապարհի առաջին 320կմ-ն անցավ   80կմ/ժ  արագությամբ, իսկ մնացած մասը՝ 60կմ/ժ  արագությամբ։ Բեռնատարը քանի՞ ժամում  անցավ  այդ  ճանապարհը։

Լուծում՝

1)   380 : 80 = 4(ժ)

2)   740 – 320 = 420 (կմ)

3)   420 : 60 = 7 (ժ)

4)   4 + 7 = 11 (ժ)

Պատ՝. 11 ժամ։

2)   Գնացքը  2 օրում միևնույն արագությամբ անցավ 1620կմ ճանապարհ։ Առաջին օրը  նա ճանապարհի վրա  ծախսեց 10 ժամ, իսկ երկրորդ օրը՝  2 ժամ պակաս։ Որքա՞ն ճանապարհ նա անցավ առաջին օրը։

Լուծում՝.

1)   10 – 2 = 8 ( ժ երկրորդ օրը)

2)   10 + 8 = 18 (ժ երկու օրում)

3)   1620 : 18 = 90 (կմ/ժ)

4)   90 • 10 = 900 (կմ առաջին օրը)

Պատ՝. 900 կմ։

3)   A  քաղաքից միևնույն ուղղությամբ դուրս եկան երկու ավտոմեքենա։ 8 ժամ հետո որքա՞ն կլինի նրանց միջև եղած հեռավորությունը, եթե առաջին ավտոմեքենան  ժամում անցնում է 60կմ, իսկ երկրորդը՝  80 կմ։

Լուծում՝.

1)   80 – 60 = 20(կմ/ժ)

2)   20 • 8 = 160 (կմ)

Պատ՝. 160 կմ։

4)   Երևանից  հակադիր  ուղղություններով  շարժվեցին երկու ավտոմեքենա։ Քանի՞ ժամ հետո նրանց միջև եղած հեռավորությունը կլինի 780կմ, եթե մեկը շարժվում է 70կմ/ժ արագությամբ, իսկ մյուսը՝ 10կմ/ժ-ով պակաս  արագությամբ։

 Լուծում՝

1)   70 – 10 = 60 (կմ/ժ)

2)   70 + 60 = 130 (կմ/ժ)

3)   780 : 130 = 6 (ժ)

Պատ՝. 6 ժամ։

5)   480կմ հեռավորության  վրա գտնվող 2  քաղաքներից միաժամանակ իրար հանդիպակաց  դուրս եկան երկու ավտոմեքենա  և  հանդիպեցին 3 ժամ հետո։ Առաջինը գնում էր 60կմ/ժ արագությամբ։  Որոշիր երկրորդ  մեքենայի արագությունը։

Լուծում՝

1)   3 • 60 = 180 (կմ)

2)   480 – 180 = 300 (կմ)

3)   300 : 3 = 100 (կմ/ժ)

Պատ՝. 100 կմ/ժ։

6)  A  քաղաքից միաժամանակ հակադիր ուղղություններով  դուրս եկան երկու ավտոմեքենա ։ Առաջինի արագությունը 70կմ/ժ  էր, իսկ  երկրորդինը՝ 20 կմ/ժ -ով ավելի։ Որքա՞ն կլինի նրանց հեռավորությունը 3 ժամ հետո։

Լուծում՝

1)   70 + 20 = 90 (կմ/ժ)

2)   70 + 90 = 160 (կմ/ժ)

3)   160 • 3 = 480 (կմ)

Պատ՝. 480 կմ։

Ճանապարհ, ժամանակ, արագություն

Միավոր  ժամանակում    մարմնի    անցած ճանապարհը   նրա  շարժման արագությունն է։

Արագությունը  կարելի է  չափել  արագաչափի  միջոցով։

Օրինակ՝

Կարող ենք ասել․

Ավտոմեքենան  շարժվում է  ժամում 70 կմ  արագությամբ,  կամ ավտոմեքենան  շարժվում է 70կմ/ժ արագությամբ։

Մարմնի շարժման արագությունը հավասար է  նրա անցած ճանապարհի և ծախսած  ժամանակի քանորդին։

Այսինքն՝

Արագություն= Ճանապարհ : ժամանակ

Մարմնի  անցած  ճանապարհը  հավասար է  նրա շարժման  արագության  և  ծախսած  ժամանակի արտադրյալին։

Ճանապարհ= Արագություն . ժամանակ

Մարմնի ծախսած  ժամանակը հավասար  է  նրա  անցած ճանապարհի   և  արագության   քանորդին։

Ժամանակ= Ճանապարհ: Արագություն

Խնդիրներ․

1. Գնացքը  15 ժամում միևնույն արագությամբ անցավ 1200 կմ ճանապարհ։  Որքա՞ն էր գնացքի շարժման արագությունը։

Լուծում՝

1200 : 15 = 80 (կմ/ժ)

Պատ՝. 80 կմ/ժ։

2. Որքա՞ն ճանապարհ կանցնի ավտոմեքենան 7 ժամում, եթե շարժվի 65 կմ/ժ արագությամբ։

Լուծում՝

7 • 65 = 455 (կմ)

Պատ՝. 455 կմ:

3. Հեծանվորդը 4 ժամում ընթացավ 20 կմ/ժ արագությամբ։ Որքա՞ն ճանապարհ նա անցավ։

Լուծում՝

4 • 20 = 80 (կմ)

Պատ՝. 80կմ։

4. Գնացքը  2 օրում միևնույն արագությամբ անցավ 1600 կմ ճանապարհ։ Առաջին օրը  նա ճանապարհի վրա  ծախսեց 13 ժամ, իսկ երկրորդ օրը՝ 6 ժամ պակաս։ Որքա՞ն ճանապարհ նա անցավ առաջին օրը։

Լուծում՝

13 + 7 = 20( ժ)

1600 : 20 = 80 (կմ/ժ)

80 • 13 = 1040 (կմ)

Պատ՝. 1040 կմ։

5. Հայկենց տնից մինչև դպրոց  320 մ է։ Նա դպրոց է գնացել 40 մ/ր արագությամբ։ Որքա՞ն ժամանակ նա  ծախսեց դպրոց  գնալու  համար։

Լուծում՝

320 : 40 = 8 (ր)

Պատ՝. 8 ր։

6. Երևանից միևնույն ուղղությամբ դուրս եկան երկու ավտոմեքենա։ 3 ժամ հետո որքա՞ն կլինի նրանց միջև եղած հեռավորությունը, եթե առաջին ավտոմեքենան ժամում անցնում է 70 կմ, իսկ երկրորդը՝ 60 կմ։

Լուծում՝

70 – 60 = 10 (կմ/ժ)

10 • 3 = 30 (կմ)

Պատ՝. 30 կմ։

7. Մոտոցիկլավարը 200կմ  ճանապարհի  առաջին 80կմ-ն անցավ 40կմ/ժ  արագությամբ, իսկ մնացած մասը՝ 60կմ/ժ  արագությամբ։ Մոտոցիկլավարը քանի՞ ժամում  անցավ  այդ  ճանապարհը։

Լուծում՝

80 ։ 40 = 2 (ժ)

200 – 80 = 120 (կմ)

120 : 60 = 2 (ժ)

2 + 2 = 4 (ժ)

Պատ՝. 4 ժ։