Մայրենի. ստուգատես 4 -րդ դասարան

Կարդա´ տեքստը և կատարի´ր առաջադրանքները:

Զեբրեր

Զեբրերը ոչ մեծ ձիեր են, որոնց մարմինը, ոտքերն ու գլուխը զարդարված են սև ուսպիտակ գծերով։ Նույնիսկ նրանց գլխի մազափունջն է սև ու սպիտակ։

Զեբրերին անվանում են նաև վագերաձիեր։ Նրանք ապրում են անապատներում, տափաստաններում, անտառներում:

Զեբրերը շատ զգույշ, արագավազ կենդանիներ են։ Սնվում են բույսերով: Ունենում ենմեկ կամ երկու ձագ:

Այս սմբակավորների ինչի՞ն է պետք այդքան անսովոր՝ գծավոր լինելը: Գիտնականների կարծիքով, այն օգնում է զեբրերին փրկվել թշնամիներից։Գիշատիչները, տեսնելով այդ գծավոր կենդանուն, չեն կարողանում ճիշտ գնահատելնրա չափերը, վազքի արագությունն ու ուղղությունը, որով փախչում է զեբրը։

Զեբրերը վտանգի պահին հավաքվում են միասին, և երբ գիշատիչը հանդիպում էնրանց մեծ երամակին, ապագա զոհի ընտրությունը դառնում է շատ դժվար։Գազանի աչքերը շաղվում են, և նրան թվում է, թե իր առջև մի հսկա սև ու սպիտակկենդանի է։

Զեբրերից յուրաքանչյուրի գծերը միայն իրեն են հատուկ․ բնության մեջ չկա նույնգծերն ունեցող երկու զեբր։ Ու հենց դրանց միջոցով են ձագերը մեծ երամակի մեջանսխալ ճանաչում իրենց մայրերին։

Առաջադրանքներ

  1. Տեքստից դո´ւրս գրիր այն նախադասությունըորտեղ նկարագրված է զեբրերի արտաքինը:

Զեբրերը ոչ մեծ ձիեր են, որոնց մարմինը, ոտքերն ու գլուխը զարդարված են սևու սպիտակ գծերով։ Նույնիսկ նրանց գլխի մազափունջն է սև ու սպիտակ։

(1 միավոր)

  • Ընդգծի՛ր ճիշտ պատասխանըԻնչպե՞ս են այլ կերպ անվանում զեբրերին.
  • ագեվազներ,
  • վագերաձիեր,
  • մամոնտներ,
  • դինոզավրեր:

(1 միավոր)

  • Ինչի՞ համար են զեբրերին անհրաժեշտ գծերը:
     
    Տեքստից դո՛ւրս գրիր այդ մասին պատմող հատվածը։

Այս սմբակավորների ինչի՞ն է պետք այդքան անսովոր՝ գծավոր լինելը: Գիտնականների կարծիքով, այն օգնում է զեբրերին փրկվել թշնամիներից։Գիշատիչները, տեսնելով այդ գծավոր կենդանուն, չեն կարողանում ճիշտգնահատել նրա չափերը, վազքի արագությունն ու ուղղությունը, որով փախչումէ զեբրը։

(1 միավոր)

  • Ընդգծի´ր սխալ պատասխանը։
  • Զեբրերը վտանգի ժամանակ հավաքվում են և կազմում երամ:
  • Զեբրերը վտանգի ժամանակ հավաքվում են և կազմում երամակ:

(1 միավոր)

  • Զեբրերը ինչպե՞ս են պաշտպանվում գիշատիչներից: Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը։
  • Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար բարձրանում են սարերը:
  • Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար առանձնանում են իրենց խմբից:
  • Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար երամակ են կազմում:
  • Զեբրերը գիշատիչներից պաշտպանվելու համար տարածվում ենտափաստանում: 

(1 միավոր)

  • Ըստ տեքստի՝ ինչպիսի՞ն է զեբրը։ Դո´ւրս գրիր զեբրին բնութագրող կամ նկարագրող երկու բառ։

Զեբրերը ոչ մեծ ձիեր են, որոնց մարմինը, ոտքերն ու գլուխը զարդարված են սև ուսպիտակ գծերով։

(1 միավոր )

  • Զեբրերի ձագերը խմբի մեջ ինչի՞ միջոցով են ճանաչում իրենց մորըՃիշտպատասխանը ընդգծի´ր.
  • հոտի,
  • մարմնի գծերի,
  • խրխնջոցի,
  • աչքերի:

(1 միավոր)

  •  Գրի´ր կապույտ ներկված բառերի հականիշները.

Մեծ – փոքր

Անսովոր – սովորական

Ճիշտ – սխալ

Դժվար – հեշտ

(1 միավոր)

  • Գրի´ր տեքստում հոգնակի թվով գործածված երկու բառ:

Զեբրեր, ձիեր։
(0,5 միավոր)

  1.  Ընդգծի´ր թիվ ցույց տվող բառը՝ թվականը.
  2. զեբր,
  3. գծավոր,
  4. երկու,
  5. վտանգ:

(0,5 միավոր)

  1.  Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը։ 

«Սև», «սպիտակ»  բառերը ցույց են տալիս.

  • առարկա,
  • թիվ,
  • հատկանիշ
  • գործողություն:

(0,5 միավոր)

  1.  Ընդգծի´ր բարդ բառը.
  2. գծավոր,
  3. սպիտակ,
  4. մազափունջ,
  5. զեբր:

(0,5 միավոր)

Հավաքել եմ 10 միավոր:
Իմ սխալներն են՝ —
Ուղղել եմ սխալներս՝  —

Գյումրու մասին

  1. Գյումրու, մեր այցելած վայրերի մասին տեղեկություններ։

Այցելել ենք Մհեր Մկրտչյանի անվան թանգարան։

Թանգարանը կառուցվել է Գյումրիի քաղաքապետարանի նախաձեռնությամբ։

Թանգարանը լուսաբանում է մեծանուն արվեստագետի կյանքն ու գործը։ Թանգարանի գործունեության նպատակն է այցելուներին մոտիկից ծանոթացնել հայ մեծ դերասան Ֆրունզիկ (Մհեր) Մկրտչյանի կյանքին ու ստեղծագործությանը։ Հետևողականորեն շարունակվում է պրպտումներն ու հավաքագրումը Մհեր Մկրտչյանինվերաբերվող նյութերով՝ թանգարանային ֆոնդը հարստացնելու ուղղությամբ։ Այստեղ կարելի է տեսնել մեծ դերասանի պարգևներն ու նվերները, նրա մասին պատմող լուսանկարներ, գրքեր, անձնական իրեր։ 

 Այցելել ենք Ասլամազյան քույրերի պատկերասրահ։

Պատկերասրահը գտնվում է Գյումրու կենտրոնական հրապարակում, այն կառուցվել է 1880 թվականին մեծահարուստ վաճառականներ, հայտնի գյումրեցի ընտանիքի Քեշիշովների կողմից՝ որպես իրենց բնակարան։ Պատկերասրահի շենքը 19 –րդ դարի Ալեքսանդրապոլյան քաղաքաշինության ճարտարապետության վառ օրինակ է, իր մեջ ներառելով այն ժամանակվա եվրոպական և ավանդական հայկական ճարտարապետությանտարրերը, ձևավորել է Գյումրուն բնորոշ սև տուֆով շարվածք ունեցող քաղաքի յուրահատուկ դիմագիծը՝ ներքին շքեղ բակով և փայտյա պատշգամբով։ Պատկերասրահի շենքը իր 136 տարիների ընթացքում երկու անգամ ենթարկվել է հզոր փորձությունների՝ Գյումրիում տեղի ունեցող աղետալի երկրաշարժերի (1926, 1988), որոնցիցհետո այն վերականգնվել է և վերաբացվել։

Այցելել ենք «Վառեմ-մարեմ» արվեստանոց։

Բոլոր ցանկացողները կարող են այստեղ բացահայտել կավագործության գաղտնիքները, իսկ գյումրեցի արվեստագետները` վաճառել իրենց պատրաստած հուշանվերները: Բոլորովին վերջերս էլ նոր բիզնես գաղափար է կյանքի կոչվել՝ բացվել է սուրճի պատուհանը, որտեղ ոչ թե սուրճ է վաճառվում, այլ սուրճի բաժակ՝այցելուի դիմանկարով:

Այստեղ նաև կավագործության վարպետության դասեր են անցկացվում։ Այդ ժամերին մի քիչ նեղվածք է լինում, բայց ոչ ոք չի նեղվում դրանից. շատերի համար կավագործությունը ոչ միայն հոբբի, այլև թերապիա է դարձել:

3.Գյումրու բարբառ:

Լեննագանցին շուկայից երբեք ոչինչ չի գնի, եթե իրեն հանդիպածմիրգ-բանջարեղենը ղայդին չէղան. 

«Ընձի պիջիկմիջիկ բաներ մի տվեք», – կասի լեննագանցին: 

Շուկայից տուն ճամփին լեննագանցի պապան հաստատ զանգ կստանա. 

«Ղայֆեն պրծել է»,- կասի կինը: 

«Հետդ խորոզ բեր, հետդ ձուտ բեր, հետդ բաթաթ բեր…»,- կասեն էրեխեքը: 

«Էդ խորոզն ըդպես խաձելով մի կերեք»,- կասի լեննաԳանցի տիկինը… «բգիցքիբարի էղեք»,-կավելացնի լեննագանցի պապան: 

Եթե լեննագանցի ամուսինը թեյը քաղցր չի սիրում, ուրեմն լեննագանցի տիկինը գիտի, որթեյի մեջ «մենակ մե նայսեմ պիսոկ» կարող է ավելացնել, որ հանկարծ շարբաթ չդառնա: Ճաշն էլ ո՛չ աղի,  ո՛չ էլ ալնի պետք է լինի: 

Իսկական գյումրեցու ընտանիքում հացը երբեք չեն կտրում, հացը ջարդում են: 

«Սեղանը դրել եմ, մնաց հացը ջարդեմ»,- կասի լեննագանցի տիկինը: 

«Չախլամեն չմոռանաս»,- կավելացնի ամուսինը: 

Իսկական լեննագանցու ընտանիքում հացից երբեք չեն խռովում, եթե անգամ 5 րոպե առաջիրար ուժեղ նեղացրած լինեն: Լեննագանցու ընտանիքում հաց ուտելն ամենաիսկականծիսակարգ է, որի մասնակիցը պետք է դառնան ընտանիքի բոլոր անդամները՝ պզդիգիցմեծ

Բառերի բացատրություններ 
Կարմիր տակ՝ կարմիր բազուկ 

Թազա՝ նոր 

Լագյան՝ խորը կաթսա 

Եքա՝ մեծ 

Ղազան՝ մեծ աման 

Անոթի՝ սոված 

Ցվետնո՝ ծաղկակաղամբ 

Կագալ՝ ընկույզ 

Տերաղոթի՝ սամիթ 

Ղմի՝ շուշան 

Ճավ՝ բազուկի տերև 

Ղայդին՝ նորմալ 

Պիջիկ՝ փոքր 

Ղայֆա՝ սուրճ 

Խորոզ՝ շաքարաքլոր 

Ձուտ՝ ծամոն 

Բաթաթ՝ արևածաղիկ 

Խաձել՝ կծել 

Բգից քիբարի լինել՝ շատակեր չլինել 

Մե նայսեմ՝ մի քիչ 

Շարբաթ՝ քաղցր 

Ալնի՝ առանց աղի 

Չախլամա՝ թան 

Պզդիգ՝ փոքր

Հավեսի հունիս. օր 5-րդ

«Կլոճի դոշ» բարձունքի հաղթահարում 

Արևելյան «Հեռադիտակ» և«Ջոկատ անիվների վրա» ջոկատների ճամբարականներով ճանապարհվեցինք դեպի «Կլոճի դոշ»։ Սկզբում մենք նստեցինք ավտոբուս և երկուս ու կես ժամ գնացինք դեպի «Կլոճի դոշ»։ Հենց հասանք, նախաճաշեցինք և բարձրացանք սար։ Դժվար էր, բայց մենք բարձրացանք։ Այնտեղ երգեցինք, պարեցինք և ուրախացանք, մեզ պատմեցին, թե ինչու՞ են անունը դրել «Կլոճի դոշ»։ Հետո գնացինք Սևան, այնտեղ հանգստացանք և լողացինք։ Սևանից էլ  շարժվեցինք դեպի դպրոց, ճանապարհին շատ ծիծաղեցինք և ուրախացանք։ Այդպես ավարտվեց մեր հրաշալի օրը։

Годовая проверочная работа

19.05.-23.05.

1.Ответьте на вопросы: 
1.В какие игры любите играть? Я очень люблю играть футбол.
2.О чём  любите поговорить с папой или с мамой? Я очень люблю разговаривать с папой про футбол.
3.О чём ты  мечтаешь? Я мечтаю стать футболистам.
4.Что  любишь смотреть по телевизору? Я по телевизору люблю смотреть футбол.
5. Каких животных любишь? Почему? Я очень люблю собак, потому что они умные.
6.Что любишь читать ? Я люблю читать интересные книги про животных.
7.Какая твоя любимая еда ? Моя любимая еда это пицца.
8.Что любишь делать, когда у тебя хорошее настроение? Я когда играю в футбол у меня хорошее настроение я люблю играть футбол. Когда у меня хорошее настроение, я люблю играть футбол.
9.Куда  любишь ходить? Я люблю ходить в поход.

2.Добавь к существительным прилагательные , чтобы получились словосочетания

   погода мутная,  небо голубое , рыцарь  добрый,

   салат вкусный , поступок хороший , артист знаменитый,

   цветок радужный , речь интересный , велосипед  электрический.

3.Выберите правильный глагол:

1)    Банк здесь. Сейчас мы (едем, идём)  идём туда.
2)    Мы в деревне. Завтра мы (поедем, пойдём) поедем в город.
3)    Студенты в аудитории. Библиотека в университете. Они (поедут, пойдут) пойдут в библиотеку.
4)    Врач в поликлинике. Он (едет, идёт) идёт в кабинет.
5)    Мама дома. Она (пошла, поехала) пошла в коридор.
6)    Мы в городе. Завтра мы (поедем, пойдём) поедем на дачу.
7)    Я живу в Ереване. Летом я (пошёл, поехал) поехал в Испанию.

4.Напишите подходящие по смыслу слова к данным.

день (какой?) – весёлый                    дни (какие?) – длинные 

предмет (какой?) – жёсткий              деревни (какие?) – маленькие 

города (какие?) – большие           птицы (какие?) – перелётные

ручка (какая?) – красная                  ученики (какие?) – маленькие 

Задание 16.05-19.05

                                                                                                                                          

  • О чем жалуется планета Земля?

Человек стал рубить деревья, появилось много мусора, а воздух и вода стали грязными, стали умирать животные и растения. Если так пойдёт дальше, земля погибнет, погибнут и все люди.

  • Как можно помочь планете Земля?

Надо стараться не вредить. Каждый человек может сделать пару простых и полезных вещей. 

  • Какие вы знаете правила поведения в природе?

Постарайся не тратить воду впустую, закрывая кран, когда вода тебе не нужна. Не бросай вокруг бутылки и бумажки, мусор убивает землю. Не ломай деревья, не рви растения. Растения легко убить, но трудно вырастить. Выключи свет, когда он тебе не нужен. Когда производит электричество, очень загрязняют природу. Не трать слишком много бумаги и полиэтиленовых пакетов, бумага делается из срубленных деревьев. Больше езди на велосипеде или ходе пешком, машины слишком сильно загрязняют воздух.

  • Выучите выразительно читать ПРАВИЛА ПРИРОДЫ»

Если в лес пришли гулять, свежим воздухом дышать,

Бегай, прыгай и играй, только, чур, не забывай,

Что в лесу нельзя шуметь, даже очень громко петь.

Испугаются зверюшки, убегут с лесной опушки.

Ветки дуба не ломай, никогда не забывай

Мусор с травки убирать, зря цветов не надо рвать!

Из рогатки не стрелять: ты пришел не убивать!

Бабочки пускай летают, ну кому они мешают?

Здесь не нужно всех ловить, топать, хлопать палкой бить.